تغذیه زائران

  سفر حج تمتع سفری است که حدود یک ماه به طول می انجامد.

  یکی از اهداف سازمان حج و زیارت، تامین غذای بهداشتی سالم با کالری مورد نیاز زائران در طول سفر، منطبق با فرهنگ عمومی زائران ایرانی می باشد.

   برنامه غذایی در سفر حج، توسط متخصصین تغذیه و با استفاده از تجربیات سرآشپزهای حرفه ای به اجرا در می آید.

   عوامل زیر در برنامه ریزی غذایی زائران موثّر است:

  رعایت اصول بهداشتی در تهیه، پخت و توزیع غذا.

  امکانات و مقرّرات عربستان در تهیّه، پخت و توزیع غذا.

  محاسبه میزان کالری مورد نیاز زائران  در نظر گرفتن فرهنگ عمومی زائران ایرانی.

تدوین برنامه غذایی متناسب با شرایط مصرف.

تهیّه غذای زائران در سالهای قبل و مقایسه آن با وضع فعلی:

هر کاروان برای خود در یک آشپزخانه کوچک و با استفاده از تجهیزات مختصر، غذای زائران را تهیه ۱۳۸۳ تا قبل از سال می کرد لیکن در سالهای اخیر به دلیل مقررات عربستان، آشپزخانه های متمرکز ایجاد گردید.

  دلایل جایگزینی طبخ متمرکز با وضعیت قبلی:

  یکسان سازی خدمات تغذیه ای به زائران.

  ایجاد امکان نظارت بهداشتی بر طبخ، توزیع و سرو غذا.

  افزایش سطح ایمنی در طبخ، توزیع و سرو غذا.

  افزایش سطح رضایت مندی زائران به دلیل افزایش سطح بهداشت و کیفیت مواد مصرفی.

  جلوگیری از اسراف و صرفه اقتصادی در تولید انبوه غذا.

  ایجاد محدودیت توسط دفاع مدنی عربستان در خصوص طبخ غذا در هتل ها به منظور حفظ سلامت زائران.

  استفاده از تجهیزات و امکانات پخت گروهی.

  مدیریت منابع انسانی.

  رعایت اصول بهداشتی در طبخ و توزیع غذا.

  وضعیت طبخ و توزیع غذا در آشپزخانه های مرکزی:

  هم اکنون طبخ به صورت صددرصد متمرکز در آشپزخانه های مرکزی انجام می شود.

  غذای زائران پس از طبخ، با هیترهای برقی به هتل های محل استقرار زائران منتقل میگردد.

  برای حفظ بهداشت، مواد غذایی در انبارهای بهداشتی و به صورت تفکیک شده نگهداری می شوند.

  رعایت چرخه سرد جهت دیفراست گوشت و مواد غذایی.

  کلیه عملیات پستایی، دیفراست و آماده سازی مواد غذایی در بخش های جداگانه و مناسب همان فرآیند انجام می شود.

  به منظور حفظ سلامت و بهداشت، از سبزیجات منجمد بهداشتی استفاده می شود.

  طبخ سوپ، برنج، خورش و کباب، در سالن های جداگانه صورت می پذیرد.

  پس از طبخ غذا و بر اساس آمار زائران هتل ها، غذا در هیترهای برقی گرم قرار گرفته و آماده حمل می شود.

  هیترهای غذا توسط خودروهای مخصوص تا هتل ها حمل و تحویل می گردد.

  کارشناسان بهداشت به صورت مستمر بر عملکرد آشپزها و سالن های طبخ غذا نظارت دارند.

    وعده های غذایی زائران:

در برنامه غذایی زائران سعی گردیده است ضمن لحاظ همه موارد پیش گفته(علائق جمعی، ذائقه زائران، فرهنگ عمومی و…)، حداکثر تنوع در تهیه غذا ایجاد گردد.

  متناسب با نوع غذا، نوشیدنی(دوغ یا نوشابه) و سالاد و ماست و دورچین(لیمو ترش، زیتون و…) سرو می گردد.

در وعده صبحانه سعی گردیده تا در صورت امکان صبحانه گرم نیز برای زائران سرو گردد.

  نکات مهم در خصوص تغذیه زائران:

  اولویت در تهیه غذا، رعایت اصول بهداشتی و سلامت زائران است، لذا باید در طول سفر، خود را با شرایط موجود تطبیق دهیم.

بدیهی است که عملی ساختن سلیقه تک تک زائران در پخت غذا امری محال است.

 رعایت زمان صرف صبحانه، ناهار و شام در طول سفر، علاوه بر این که نشانگر نظم و ترتیب و شخصیت زائرین محترم می باشد، به منظور نظافت و آماده سازی رستوران برای وعده غذایی بعدی ضرورت دارد.

  زائران عزیز لازم است برنامه استراحت، زیارت و… را به گونه ای تنظیم کنند که در زمان های تعیین شده نسبت به صرف غذا در رستوران هتل اقدام نمایند. 

حسب دستورالعمل مرکز پزشکی حج و زیارت و نظر متخصصین بهداشت و به منظور پیشگیری از مسمومیت های احتمالی، توزیع غذا فقط در ساعات تعیین شده انجام می گیرد و رستوران مجاز به نگهداری غذا نمی باشد.  به دلیل مقررات هتلها و به منظور رعایت بهداشت، از انتقال غذا به اتاق خوددارى نموده و غذا را در زمانِ توزیع و در رستوران میل کنید. 

 در طول سفر به صورت روزانه وعدههای میوه برای زائران لحاظ می گردد. در سرو غذای مازاد، محدودیتی وجود ندارد لیکن زیاده روی در مصرف غذا منجر به بیماری شده و خدای ناکرده سفر به کام شما تلخ می شود.

  غذای رژیمی:

در هر وعده غذایی، تعداد محدودی غذای رژیمی وجود دارد که در اختیار مجموعه ها قرار می گیرد.

غذای رژیمی مختص بیمارانی است که از قبل، اطلاعات آنان توسط مدیر کاروان و پزشک مجموعه به رستوران هتل اعلام شده است. 

 متقاضیان غذای رژیمی باید در اول وقتِ هر وعده غذایی، برای صرف غذای رژیمی به رستوران هتل مراجعه نمایند.

در برخی موارد، نوع غذای رژیمی با غذای عادی یکسان بوده و فقط از نظر طبخ متفاوت است.

  تهیّه و توزیع اقلام مصرفی روزانه زائران:

با هدف کاهش هزینه های زائران و صرفه جویی ارزی، اقلام تدارکاتی و تغذیه ای زائران اعم از میوه، آب صحه، چای و… به صورت متمرکز تهیه و بین مجموعه ها توزیع می شود. 

 توصیه می شود برای حفظ سلامتی، میوه های توزیعی را به صورت روزانه مصرف نمایید.

  برای تهیه چای، از آب صحه استفاده کنید که در هتل ها فراهم گردیده است.