اسرار و معارف حج
به خواست خداوند دراین بخش جلوه دیگری از اسرار حج برگرفته از کتاب ارزشمند صهبای صفا اثر حضرت آیت اله جوادی آملی تقدیم می گردد. امید آنکه با مطالعه در متون ارزشمند و بلندی که در خصوص تبیین اسرار و راز و رمز اعمال و مناسک حج نوشته شده بتوانیم خود را برای استفاده هر چه بهتر و بیشتر و کاملتر از حج ابراهیمی آماده نماییم. بدیهی است هر چقدر معرفت ما نسبت به اسرار حج افـزون باشد بهره وری این فریضه الهی بیشتر خواهد بود. همه عبادتها یک سِرّ مشترک دارند و یک سِرّ مختص، انسان به هر کدام از این دو راز و سِرّ راه پیدا کند می تواند درباره ی غیر حج نیز این راه را طی کند، عظمت حج به قدری در دعاهای ماه مبارک رمضان چشمگیر است که معلوم می شود خداوند می خواهد ضیافت خود را در طی این چند ماه تتمیم کند. آغاز ضیافت ماه مبارک رمضان و پایانش ذیحجه است که پایان ماههای حرام و حج می باشد، حج ضیافت خداست و حاجیان ضیوف الرحمانند. تعبیر ضیافت که در صوم و حج آمده از روایات اسلامی گرفته شده است. در اسلام گاه سخن از «عبادت» است گاه از «ضیافت» عبادت را با بحثهای فقهی و ظاهری می توان تحلیل کرد و ضیافت را با اسرار عبادتها، یکی از برجسته ترین دعاهای ماه مبارک رمضان همان طلب حج است آن هم حج مکرر.
«وارزقنی حج بیتک الحرام فی عامی هذا وفی کل عام» این دعا از دعاهای برجسته ی ماه مبارک رمضان است که در خود این ماه، انسان صائم و روزه دار ضیف الرحمان است.
پس ضیافت دو مرحله دارد:
۱- مهماندار به مهمان می گوید چیزی طلب کن.
۲- مهماندار آنچه را مهمان بخواهد به او عطا میکند.
در ماه مبارک رمضان، مهماندار که خداست به بندگان روزه دارش دستور می دهد که از من حج طلب کنید. در مراسم و مناسک حج نیز سخن از ضیافت است اما نه از طلب، بلکه اینجا سخن از عطاست. در حج نمی گوید از من بخواه بلکه خواسته ها را عطا می کند گرچه هر خواسته ای و عطایی به هم آمیخته است یعنی هر مرتبه ای از عطا، خواسته ای هم به همراه دارد.
انسان هر چه از خدا دریافت کند تشنه تـر می شود. ابتدا نمی داند از خدا چه بخواهد چون نمی داند در دستگاه خدا چه نعمتهایی وجود دارد ولی آنگاه که خودی نشان داد و تحول روحی پیدا کرد و چیزهایی را از پشت پرده دید در او سوال تولید می شود و درخواست ظهور می کند. هر مرحله ای از «عطا» و «بخشش» مرتبه ای از «درخواست و خواهش» را در انسان زنده می کند و آدمی با درخواست و خواهش مرحله تازه تری را از از خدا مسئلت می کند. لذا هر چه خوف، طمع و دعا و درخواست بیشتر باشد خلوص و تقرب بیشتر خواهد بود.
اینجاست که خداوند هر چه به عبد سالک صالح مرحمت کند در او سوال تولید می شود و در برابر این سوال خدا پاسخ جدیدی به او عطا می کند آن پاسخ جدید همان «مزید عطا» است. بنابراین در مرحله ای از ضیافت در ماه مبارک رمضان به ما دستور داده اند که زیارت حرمین و اعتاب مقدسه را مسألت و درخواست کنیم از آنجا که ولایت از ارکان حج است در دعاها همراه با حج و در کنار هم یاد شده اند هم سخن از زیارت بیت اله است هم حرم مطهر رسوال اله (ص) و ائمه معصومین علیهم السلام. اینها کیفیت ضیافت ماه مبارک رمضان است.