حج درنهج البلاغه _قسمت چهارم ‌‌‌ احرام

«قَدْ نَبَذُوا السّرَابِیلَ وَرَاءَ ظُهُورِهِمْ».(خطبه ۱۹۲)
«(عاشقان بیت اللّه ) لباس های خود را .که نشانه شخصیت هر فرد است، (جهت احرام) در آورند و پشت سر اندازند.»
احرام مرحله ای از اعمال حج و عمره است که فرد با کندن لباس های ظاهری و ندای لبّیک، به فرمانِ دعوت الهی، پاسخ می گوید و در جمع دیگر حجاج، به خدا می پیوندد و محرمّات احرام را برخود می پذیرد و وارد اعمال حج می شود.
چون همی خواستی گرفتی احرامچه نیّت کردی اندر آن تحریمجمله بر خود حرام کرده بدیهر چه مادون کردگار قدیم
ناصر خسرو

احکام، وجوب حج

«… وَفَرَضَ عَلیْکُمْ حَجَّ بَیْتِهِ الحَرَامِ».(خطبه ۱)
«و خداوند حجّ خانه محترم خود را بر شما واجب گردانید.»
و قرآن می فرماید: … وَللّه ِِ عَلَی النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَیْهِ سَبِیلاً وَمَنْ کَفَرَ فَإِنَّ اللّه َ غَنِیٌّ عَنِ الْعَالَمِینَ؛ «بر مردمانی که توانایی دارند، حجّ خانه برای خدا واجب گشت و هر کس کفر ورزد، بداند که خداوند از عالمیان بی نیاز است.»(۳)

احکام حج، وقت کوچ از عرفات

«… وَصَلُّوا بِهِمُ الْمَغْربَ حِینَ… وَیَدْفَعُ الَحاجُّ اِلَی مِنًی»(نامه ۵۲)
«و نماز مغرب را با مردم زمانی بخوان که … حاجی از عرفات به منا کوچ می کند.»
در این نامه که حضرت به فرمانداران شهرها می نویسند،فرامینی دارند در نحوه نمازشان با مردم که در آن، وقت نمازها و نماز مغرب را تعلیم می دهندو در وقت نماز مغرب،اشاره ای دارندبه زمان کوچ حجاج ازعرفات به مشعر ومنا که هنگام نمازمغرب است.

احکام قربانی

«وَمِنْ تَمَامِ الاْءُضْحِیَةِ اسْتِشْرَافُ أُذُنِهَا، وَسَلاَمَةُ عَیْنِهَا».(خطبه ۵۳)
«وکمال قربانی در این است که گوش و چشم آن سالم باشد.»
حیوانی که در حج برای قربانی انتخاب می گردد، احکام و شرایطی دارد که حضرت در این خطبه کوتاه، بیان مختصری در مورد سالم بودن آن آورده اند.

ادای حقّ کعبه

« وَفَرَضَ عَلیْکُمْ حَجَّ بَیْتِهِ الحَرَامِ … فَرَضَ حَقَّهُ».(خطبه ۱)
«خداوند سبحان حجّ خانه اش را بر شما فرض نمود و ادای حقّ کعبه را واجب گردانید.»

ارزش کعبه

«… بأَحْجَارٍ لاَ تَضُرُّ وَلاَ تَنْفَعُ ، وَلاَ تُبْصِرُ وَلاَ تَسْمَعُ ، فَجَعَلَهَا بَیْتَهُ الْحَرَامَ….»(خطبه ۱۹۲)
«سنگ هایی است که نه زیان می رسانند و نه نفعی دارند، نه می بینند و نه می شنوند. پس خداوند آنها را خانه محترم خویش قرار داد.»
در این خطبه حضرت ارزش خانه کعبه را به سنگ های آن نمی دانند. سنگ های معمولی به تنهایی بی اثرند. بلکه به فرمایش آن بزرگوار، ارزش کعبه به آن است که خداوند این سنگ ها را خانه مورد احترام خود و وسیله ای برای امتحان بندگان خویش قرار داد.
فضل آن مسجد ز خاک و سنگ نیستلیک در بناش حرص و جنگ نیست
(محمّد طبسی)

اشتیاق حج و دیدار کعبه

«… حَجَّ بَیْتِهِ الحَرَامِ ، … یَرِدُونَهُ وُرُودَ الاْءَنْعَامِ».(خطبه ۱)
«خانه محترم خداوند… که مردم چونان تشنگان به سوی آن روی می آورند.»
حضرت شیفتگان حرم الهی و مشتاقان خانه خدا را به تشنگانی توصیف کرده اند که مانند چهار پایان، بی تکلّف به سوی آب هجوم می آورند.

کاروان حج ۱۳۰۹۱اصفهان