شکر حقیقى فراهم شدن زمینه براى انجام مناسک حج; مانند توان جسمى و قدرت مالى نعمتى از نعمت هاى الهى است. بدیهى است که هر نعمتى، شکرى متناسب با خود مى طلبد.مهم ترین مرتبه شکر،پس از آشنایى با مفهوم شکر و شکرِ زبانى، شکر عملى است و آن عبارت است از بکارگیرى نعمت در همان مسیرى که خداوند معین فرموده است. از قرآن نیز آموخته ایم که شکر باعث افزایش نعمت و ناسپاسى موجب زوال آن است.