ملاحظات اجمالی حضور در مشاعر مقدّسه و ایّام تشریق
اهمّیت حضور در مشاعر مقدّسه و ایام تشریق:
حج یکی از ارکان پنجگانه اسلام است و حضور در عرفات، مشعرالحرام و منا در ایّام حج، رکن اساسی حج تمتّع می باشد چرا که تمام حج، عرفه، مشعر و منا است و همه تلاش ها به این ایّام برمی گردد و همه نگاه ها و توجّهات حجّاج و خدمتگزاران حج به این سمت سوق داده می شود.
استحضار دارید که درستی اعمال در این ایّامِ غیرقابل برگشت، توجّهی مضاعف را می طلبد و این مساله اگر به درستی فهمیده و اجرا نشود، موجبات نگرانی و اضطراب حجّاج و خدمتگزاران زائران را فراهم خواهد کرد.
فضای استقرار در عرفات و منا:
عرفات بیابانی است با خیابان های قطعه بندی شده که در هر قطعه، زمینی مسطّح و خاکی و خیمه هایی در آن بر پا شده و به تفکیک کشورها از هم جدا گردیده است.
خیمه های کشورمان نیز به تفکیک مجموعه ها و کاروان ها از یکدیگر جدا می شوند
مساحت فیزیکی در سرزمین عرفات هیجده (۱۸) کیلومتر ودر سرزمین منا حدود شش (۶) کیلومتر کیلومتر مربع است در حالی که در ایّام حج تمتّع، زائران حاضر در سرزمین منا به چند میلیون نفر می رسند.
با توجّه به محدودیت های فضای استقرار در عرفات و منا، لازم است زائران محترم در رعایت حقوق یکدیگر و جا دادن به سایرین، دقّت وافر داشته باشند و خود را با این شرایط وفق دهند.
محدودیت فضای استقرار در عرفات و منا برای زائران همه کشورها وجود دارد و مختص به زائران ایرانی نیست.
سرانه اسکان در عرفات در حدود یک ونیم (۱/۵) متر و در منا کمتر از یک متر می باشد
در خیمه ها، زائران محترم باید وسایل شان را در بالای سر خود طوری قرار دهند که موجب اشغال جای اضافی نشود.
وضعیت خیمه ها در عرفات و منا:
آقایان و بانوان در خیمه های عرفات و منا به صورت جداگانه استقرار می یابند.
در منا خیمه ها به یکدیگر اتّصال دارد و به طور معمول خیمه های آقایان و بانوان در کنار هم قرار می گیرد.
در سالهای اخیر، خیمه های عرفات نیز همانند خیمه های منا از جنس برزنت نسوز، با ارتفاع بلندتر و مجهز به کولرهای گازی تعبیه گردیده و با ظرفیت های بیشتر و به صورت مجموعه ای در اختیار زائران قرار خواهد گرفت.
لذا رعایت حقوق سایرین و توجه به نکات همزیستی دسته جمعی ، با این وصف زائران چند کاروان در یک چادر مستقر میشوند ضروری است.
مراحل نقل و انتقال زائران در مشاعر مقدّسه:
مرحله اوّل: انتقال زائران اهل سنت از شهر مکه به منا
مرحله دوم: انتقال زائران از شهر مکه به عرفات
مرحله سوم: انتقال زائران اهل سنت از منا به عرفات
مرحله چهارم: انتقال زائران از عرفات به مشعرالحرام و منا
مرحله پنجم: انتقال زائران از مشعرالحرام به منا
مرحله ششم: انتقال زائران از منا به شهر مکه
جهت انجام قسمتی از اعمال و مناسک حج، تمام زائران باید در زمانی مشخّص در عرفات، مشعرالحرام و منا حضور یابند.
عزیمت به مشاعر که یکی از مهمترین و حیاتی ترین امور حج است که توسط اتوبوس انجام می شود.
در نظام نقل تردّدی، اتوبوس ها چندین بار در هر مرحله، زائران را در مشاعر مقدّسه جا به جا می نمایند.
انتقال زائران محترم بر اساس نوبت بندی قرعه کشی شده در ستاد حج و زیارت انجام می شود، لذا با عنایت به نوبت کاروان در انتقال، آماده عزیمت می شویم.
عزیمت به عرفات:
برنامه اعزام از بعدازظهر روز هشتم ذی الحجّه آغاز می شود و به طور معمول تا پاسی از شب ادامه خواهد داشت.
زائران محترم به تفکیک آقایان و بانوان و بر اساس برنامه زمانی تعیین شده که از طرف مسوولین کاروان اعلام می شود، باید آمادگی لازم جهت عزیمت به عرفات را داشته باشند.
عزیمت کاروان های مستقر در هتل به عرفات، طی چند مرحله انجام می شود، لذا مراجعت اتوبوس ها به هتل در مراحل بعدی، زمان بر بوده و ممکن است با تاخیرهایی مواجه شود.
با فراخوان مسوولین کاروان، ساک احرامی دستی و کیف دوش آویز را که از قبل تنظیم نموده اید، برداشته و در مکانی که اعلام می شود، برای انجام مراسم احرام و تلبیه حاضر می شوید تا با راهنمایی روحانیون کاروان، مُحرم شده و با دعا و نیایش، دلها بیش از پیش آماده حضور در عرفات گردد.
هنگام عزیمت، بانوان و آقایان به طور جداگانه در اتوبوس ها سوار می شوند. آقایانِ مُحرم در اتوبوس بدون سقف(مکشوف) و بانوانِ مُحرم در اتوبوس سقف دار(مکیّف) مستقر می شوند.
با سوار شدن زائران، اتوبوسها حرکت نموده و با طی مسیری حدود ۴۵ دقیقه به عرفات خواهیم رسید و در ایستگاه تعیین شده پیاده شده و با راهنمایی مسوولین کاروان و مجموعه، در خیمه ها مستقر خواهیم شد.
برنامه های کاروان در عرفات:
با استقرار در خیمه های عرفات، آماده مراسم ذکر، دعا و توسّل می شویم و از فرمایشات روحانیون کاروان نیز بهره می بریم و به تلاوت قرآن می پردازیم. بعد از استقرار در خیمه ها، به استراحت بپردازید و خود را برای روز نهم ذی الحجّه و مراسم برائت از مشرکین و مراسم دعا و نیایش آماده کنید.
در غروب روز عرفه و پس از پایان زمان وقوف، برنامه انتقال زائران به مشعرالحرام و منا آغاز می شود.
همه کاروان ها براساس برنامه زمان بندی حرکت خواهند نمود، از این رو لازم است به انجام اعمال و عبادات مشغول باشیم تا نوبت اعزام کاروان فرا برسد.
بر اساس دستورالعمل های ابلاغی و به منظور حفظ نظم و انسجام کاروان، زائران محترم به دو گروه تقسیم می شوند:
ـ گروه اوّل، عبارت است از: زائران وقوف اضطراری شامل بانوان و زائران مردِ سال مند، کم توان و یا بیمار.
ـ این دسته از زائران با پایان یافتن زمان وقوف در عرفات، با اتوبوس راهی مشعرالحرام شده و با نیّت وقوف اضطراری، بلافاصله به منا رفته و با رمی جمره عقبه، در خیمه های کاروان مستقر می شوند.
ـ گروه دوّم، عبارت است از: زائران وقوف اختیاری شامل تمامی آقایان که توان جسمی مناسبی برای همراهی با کاروان دارند.
ـ این دسته از زائران با پایان یافتن زمان وقوف در عرفات، با اتوبوس راهی مشعرالحرام شده و با نیّت وقوف اختیاری، تا اذان صبح روز دهم ذی الحجّه(روز عید قربان) در آن جا می مانند و بعد از طلوع آفتاب با پای پیاده راهی منا شده و در خیمه های کاروان مستقر می شوند تا در زمان مناسب رمی جمره عقبه را ا نجام دهند.
در برنامه انتقال، ابتدا زائران وقوف اضطراری شامل همه بانوان و آقایان سال مند، کم توان و یا بیمار، با اتوبوس به منا عزیمت می نمایند و سپس سایر زائران در قالب گروه وقوف اختیاری به مشعرالحرام انتقال خواهند یافت.
با آماده شدن اتوبوسها در ایستگاه، در معیّت یکی از مسوولین کاروان، با اتوبوس به سمت منا حرکت خواهند نمود.
زائران وقوف اضطراری در مسیر خود، ابتدا به مشعرالحرام وارد می شوند و با نیّت وقوف اضطراری، بلافاصله ادامه مسیر داده و به سرزمین منا و خیمه های کاروان خواهند رسید.
بعد از ورود به خیمه های کاروان در منا و استقرار اوّلیه و پس از کمی استراحت و تجدید وضو، به صورت پیاده و با همراهی یکی از مسوولین کاروان، به سمت جمرات حرکت خواهیم نمود.
با تجمّع همه بانوان زائر و انجام حضور و غیاب، دسته جمعی به خیمه های کاروان بازگشته و استراحت خواهید نمود.
با فرارسیدن نوبت کاروان، آقایان محترم تحت عنوان « زایران وقوف اختیاری » با اتوبوس به مشعرالحرام عزیمت نموده و در قسمتی که مسوولین کاروان تعیین می کنند، مستقر شده و تا اذان صبح در آن جا می مانند.
مقارن با اذان صبح، نماز را در مشعرالحرام به جماعت به جا آورده و با جمع آوری وسایل شخصی، آماده حرکت می شویم.
حرکت کاروان با پای پیاده بوده و بعد از طی مسافتی، به وادی محسّر که در انتهای مشعرالحرام قرار دارد خواهیم رسید.
با ورود به وادی محسّر و پس از حصول اطمینان از طلوع آفتاب، وارد سرزمین منا می شویم.
با وارد شدن به خیمه های کاروان در منا و بعد از صرف صبحانه به استراحت خواهیم پرداخت تا در فرصت مناسب و برابر برنامه زمان بندی که توسط ستاد مکّه مکرمه ابلاغ می شود، دسته جمعی برای رمی جمره عقبه و سنگ زدن به شیطان بزرگ، عازم جمرات شویم.
جمرات نام سه محل در منا است که هر یک به صورت دیواری از بتن ساخته شده است می باشد.
با رسیدن به محل رمی، هر یک زائران محترم هفت سنگ به جمره عقبه خواهند زد و بلافاصله خود را به یکی از مسوولین کاروان که همراه آنان است معرّفی نموده و ایشان را از قطعیّت و صحّت رمی جمره و سنگ زدن به شیطان آگاه می نمایند.
با تجمّع همه آقایان زائر و انجام حضور و غیاب، دسته جمعی به خیمه های کاروان بازگشته و استراحت خواهیم نمود تا خبر ذبح قربانی حجّاج توسط نماینده کاروان در قربانگاه اعلام گردد.
نماینده کاروان با حضور در قربانگاه و بر اساس نوبت بندی انجام شده در ستاد، نسبت به ذبح قربانی زائران اقدام می نماید.
با ذبح قربانی حجّاج و اعلام آن از طرف مسوولین کاروان، آقایان نسبت به انجام حلق اقدام نموده و با استحمام، لباسهای شخصی خود را پوشیده و از احرام خارج می شوند.
بانوان محترمه نیز با انجام تقصیر از احرام خارج می شوند.
پس از اعلام کاروان مبنی بر ذبح قربانی حجّاج، آقایان محترم وسایل لازم برای حلق را برداشته و در محل هایی که با عنوان « محل حلق » تعیین شده است، عمل حلق را انجام دهند و از انجام حلق در کنار سرویس های بهداشتی خودداری نمایند.
نحوه تردّد زائران در عرفات و منا:
در عرفات و منا، خیمه ها از نظر ظاهری شبیه به هم هستند و لا به لای آنها کوچه های باریکی احداث شده است که امکان تردّد را فراهم می کند، لذا به تابلوها و علامت های کاروان توجّه زیادی داشته باشید تا در تردّدها سرگردان نشوید.
سرویس های بهداشتی در عرفات و منا:
در عرفات و منا و در اطراف خیمه های زائران تعداد محدودی سرویس بهداشتی در نظر گرفته شده است که به طور معمول با ازدحام جمعیّت مواجه است.
دستشویى آقایان و خانم ها در کنار هم ساخته شده و به هم متّصل است، لذا زائران محترم باید مراقب حریم نامحرمان باشند و از بلند صحبت کردن و داد و فریاد زدن و… پرهیز نمایند.
با توجّه به محدودیت های اشاره شده، زائران محترم از شستن لباس های حجیم و حوله های احرامی خودداری نمایند.
شستشوی لباس و حوله احرام باعث ضایع شدن حقوق دیگران برای استفاده از سرویس ها خواهد شد، ضمن این که محل مناسبی نیز برای خشک کردن وجود ندارد.
برنامه غذایی ایّام حضور در مشاعر مقدّسه(ایّام تشریق):
در ایّام حضور زائران در عرفات و منا، مشکلاتی مانند ازدحام زائران، ترافیک، کندی سرویس های خدماتی، بهداشتی، پزشکی و…، بر شهر مکه حاکم می گردد که منجر به ایجاد محدودیت های زیادی در زمینه حمل و نقل و تهیّه تدارکات می شود.
با توجّه به این شرایط و طبق بررسی های انجام شده و تجربیات به دست آمده و نیز برای پیشگیری از بروز مسمویت های غذایی، برنامه تغذیه زائران متفاوت از سایر ایّام می باشد.
به دلایل پزشکی و بهداشتی، آلودگی محیط، گرمای زیاد، خطر مسمومیت، دسترسی دشوار به خدمات درمانی و… در زمان حضور در مشاعر، غذای زائران به طور خاصّی، آماده سازی، بسته بندی و توزیع می گردد.
این غذاها در آشپزخانه مرکزی مکه پخت شده و در بسته های بهداشتی و به صورت گرم، بین کاروان ها توزیع می شود.
ناهار روز عید قربان با سایر وعده های غذایی متفاوت است.
صرفا در روز عید قربان وعده غذایی ناهار برای هر زائر، خیار، ماست در نظر گرفته شده است.
برنامه های کاروان در منا:
منا سرزمینی است که اسرار فراوانی دارد. بیتوته در منا و استفاده از لحظات تکرار نشدنی آن، فرصتی است که شاید میلیون ها نفر از مسلمانان و هموطنانمان آرزوی آن را دارند(تلاوت قرآن و قرائت ادعیه).
به زائران محترم توصیه می شود صبر، تحمّل و شکیبایی در مدّت حضور در منا را بر خود واجب بدانند و از تکروی و جداشدن از جمع کاروان پرهیز نمایند و عجله و شتاب را در انجام مابقی اعمال حج، از خود دور کنند.
رمی جمرات در روز یازدهم ذی الحجّه:
یکی از اعمال حج، رمی جمرات سه گانه در روزهای یازدهم و دوازدهم ذی الحجّه میباشد که طبق زمانبندی ابلاغی انجام خواهد شد. روز یازدهم ذی الحجّه در ساعتی که مسوولین کاروان اعلام می نمایند، دسته جمعی جهت رمی جمرات سه گانه به سمت جمرات حرکت خواهیم نمود.
عزیمت به جمرات و خروج از منا و بازگشت به مکه مکرّمه:
روز دوازدهم ذی الحجّه با جمع آوری وسایل خود، در ساعتی که مسوولین کاروان اعلام می کنند راهی جمرات خواهیم شد.
با رسیدن به جمرات، رمیجمرات سه گانه انجام داده و در مکانی که مسوولین کاروان از قبل مشخّص کرده اند، تجمّع می نماییم. پس از حضور همه زائران در محل قرار کاروان، به صورت دسته جمعی و در معیّت مسوولین کاروان به مکه و هتل محل اقامت باز خواهیم گشت و یا این که به خیمه های کاروان بازمی گردیم تا با اتوبوسهای از قبل پیش بینی شده، به مکه بازگردیم
ثبت دیدگاه